142

6 Bước hướng dẫn làm đèn kéo quân Đơn Giản – Đẹp Mắt

Phạm Thị Huế 19/01/2024
Bằng cấp chuyên môn

Chuyên gia dinh dưỡng

Trường Đại học Y Hà Nội – Chuyên khoa Dinh dưỡng

Bạn đang tìm cách hướng dẫn làm đèn Kéo quân đơn giản, đảm bảo thành công ngay lần thử đầu tiên. Còn chần chờ gì mà không xem ngay bài viết này để tạo ra những chiếc đèn Kéo quân đẹp mắt và đầy ý nghĩa nhé!

Nguồn gốc và ý nghĩa lồng đèn Kéo quân

Sự tích của lồng đèn Kéo quân

Theo truyện cổ dân gian, ngày xưa cứ gần đến dịp Tết Trung thu, tuân theo lệnh Vua ban, dân chúng nô nức thi nhau tạo ra những chiếc lồng đèn kỳ lạ nhưng lại không có chiếc đèn nào làm cho nhà Vua vừa ý.

Lúc bấy giờ, có một người nông dân nghèo, mồ côi cha và sống rất hiếu thảo với mẹ tên là Lục Đức. Một hôm, khi ngủ say, Lục Đức mơ thấy gặp được một vị thần râu tóc bạc phơ, vị thần này tự xưng là Thái Thượng Lão Quân và đã bày cho Lục Đức cách làm một chiếc lồng đèn dâng lên Vua.

Theo lời dặn của Thái Thượng Lão Quân, Lục Đức đã cùng mẹ lấy những thân trúc trắng cùng các tờ giấy màu để làm thành chiếc đèn lồng. Vào đúng ngày rằm tháng 8, chiếc lồng đèn đã hoàn thành, chàng mừng rỡ và cùng mẹ đem chiếc đèn vào kinh thành dâng Vua.

Khi nhìn thấy chiếc lồng đèn vừa lạ mắt, vừa nhiều màu sắc lại biết chuyển động, nhà vua đã rất hài lòng. Vua bèn hỏi chàng trai về ý nghĩa của chiếc đèn này, Lục Đức theo lời của Thái Thượng Lão Quân tâu Vua rằng: “Thưa bệ hạ, thân trúc ở giữa lồng đèn là biểu hiện trục khôn, chong chóng quay sáu mặt tượng trưng cho sáu cá tính của con người là thương, ghét, giận, buồn, vui và hờn.

Hình ảnh cái chong chóng luôn luôn quay tượng trưng cho con người hay thay đổi, sự đổi thay này cũng có căn do, đó là đạo làm người. Chong chóng luôn quay là nhờ ánh đèn soi sáng, cũng như con người sống tốt lành cũng nhờ vào đạo đức. Sáu mặt của chiếc đèn làm bằng giấy tươi, sáng màu biểu tượng cho cá tính của con người”.

Vua ban lệnh đem lồng đèn cho dân chúng cùng xem. Khi đèn được thắp lên chong chóng đã bắt đầu quay. Hình ảnh vua, quan, người và ngựa nối đuôi nhau hiện lên với sáu màu sắc vô cùng rực rỡ. Tất cả những hình nhân trên đèn đều được làm bằng giấy. Vua đã rất hài lòng và cho người ban thưởng cho hai mẹ con Lục Đức rất hậu thuẫn và phong làm Vạn Hộ Hầu.

Kể từ đó, khi nhớ lại sự tích người con hiếu thảo Lục Đức, vào mỗi dịp Tết Trung thu, dân chúng đua nhau bắt chước chàng Lục Đức làm nên những chiếc lồng đèn có màu sắc rực rỡ, hay còn được gọi là đèn kéo quân.

Nguồn gốc của đèn Kéo quân
Nguồn gốc của đèn Kéo quân

Ý nghĩa của lồng đèn Kéo quân

Tên gọi “đèn kéo quân” xuất phát từ việc sử dụng các hình nhân trong lồng đèn thường là những đoàn quân lính xung trận đi nối liền nhau. Điều này đã tạo nên một hình ảnh sinh động, giống như việc đoàn quân đang di chuyển và kết nối với nhau trong lồng đèn. Vì vậy, hình ảnh của đèn Kéo quân gợi cho trẻ em nhớ về lịch sử dân tộc cũng như giáo dục trẻ về đạo đức, truyền thống văn hóa của cha ông và tình yêu nước sâu sắc. 

Ngày nay, lồng đèn Kéo quân được sáng tạo với nhiều hình ảnh bắt mắt hơn như hình tứ linh nhảy múa, quan trạng vinh quy bái tổ, hình ảnh người nông dân làm ruộng, các câu chuyện hiệp nghĩa,… hay hình dạng của các nhân vật hoạt hình bao gồm Tôn Ngộ Không, Doraemon, thủy thủ Mặt Trăng,…

Nguyên lý hoạt động của lồng đèn Kéo quân

Khi được thắp sáng bằng cách thắp nến hoặc đốt lửa, bên trong đèn Kéo quân sẽ tạo ra luồng không khí nóng lưu thông lên phía trên. Theo đó, khi đi qua chong chóng (cánh quạt gió), luồng khí này sẽ tạo ra lực đẩy làm cho chong chóng quay, từ đó kéo theo tán đèn và đoàn quân lính chạy vòng quanh. 

Nguyên lý hoạt động của đèn Kéo quân truyền thống
Nguyên lý hoạt động của đèn Kéo quân truyền thống

Cách làm lồng đèn Kéo quân bằng tre

Chuẩn bị dụng cụ

Để làm lồng đèn Kéo quân bằng tre, bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ bao gồm:

  • Giấy bìa cứng màu (48x20cm).
  • Giấy bóng kính (40x14cm).
  • Giấy dó.
  • Giấy decal.
  • Giấy trang trí.
  • Nan tre.
  • Cúc bấm.
  • Dây kẽm.
  • Giá đỡ nến.
  • Băng keo 2 mặt.
  • Hồ dán.
  • Kéo.
  • Dao rọc giấy.
  • Thước, bút chì, compa và đồ bấm ghim.

Các bước làm lồng đèn Kéo quân bằng tre

Dưới đây là 5 bước làm lồng đèn Kéo quân bằng tre:

  • Bước 1: Làm khung đèn

Bạn cần vót tròn, nhẵn nhụi 6 thanh nan tre (chiều dài 30cm) và 6 thanh nan tre (chiều dài 20cm). Tiếp theo, bạn buộc những nan tre đó lại với nhau để tạo thành khung đèn và dùng dây kẽm buộc chặt các mối nối. 

  • Bước 2: Làm chao cho đèn quay

Cắt giấy bìa cứng màu thành 1 hình tròn (đường kính 18cm) và dùng bút chì để chia hình tròn đó thành các phần bằng nhau rồi sử dụng kéo cắt. Tiếp đó, cắt 1 miếng bìa (chiều rộng 3cm, chiều dài bằng chu vi hình cầu). Sử dụng keo để dán 2 miếng bìa đó lại với nhau để tạo thành cánh quạt hút gió. Sau đó, dùng cúc bấm tạo thành 1 lỗ tròn làm tâm với trục quay. 

Tiếp theo, bạn cắt 2 vòng tròn (đường kính 17cm) và tạo ra các họa tiết khác nhau theo sở thích để trang trí lên hình tròn. 

Cách làm cánh quạt hút gió
Cách làm cánh quạt hút gió

Tiến hành ghép 3 hình tròn lại với nhau bằng sợi chỉ và băng keo. Lưu ý, để không bị lệch khi quay, những sợi chỉ này phải có độ dài bằng nhau và vị trí dán phải cách phần quạt với khoảng cách tương xứng. 

Cách lắp cánh quạt 
Cách lắp cánh quạt 
  • Bước 3: Cột chong chóng vào khung đèn

Bạn dùng 1 cây đinh có kích thước nhỏ để cố định phần chóng chóng với điểm chính giữa của khung đèn. Lưu ý, bạn không nên siết đinh quá chặt để tránh tình trạng lồng đèn Kéo quân không thể quay được. 

  • Bước 4: Trang trí đèn Kéo quân

Để lồng đèn Kéo quân đẹp mắt, bạn nên dán giấy vào khung đèn một cách khéo léo. Đồng thời, bên dưới đáy lồng đèn, hãy dán một miếng bìa cứng. Tiếp đến, bạn cần gắn trục xoay và giá đỡ cho nến vào giá đỡ bên dưới. 

Sử dụng giấy trang trí để lồng đèn được đẹp và bắt mắt hơn
Sử dụng giấy trang trí để lồng đèn được đẹp và bắt mắt hơn
  • Bước 5: Hoàn chỉnh lồng đèn Kéo quân

Sau khi hoàn thành 4 bước làm đèn Kéo quân bằng tre, bạn hãy thắp nến trong khoảng 1 phút để không khí bên trong đèn được ấm lên. Sau đó, bạn cần dùng tay làm trớn để giúp cánh quạt và lồng quạt được xoay đều. 

Tuy nhiên, nếu lồng đèn Kéo quân bằng tre gặp trục trặc và không quay, bạn hãy di chuyển nến ra sát phía ngoài nhằm tạo sức nóng để cánh quạt quay. Ngoài ra, để tăng thêm sức nóng, bạn có thể sử dụng loại nến lớn hơn hoặc dùng 2 cây nến một lượt. 

Cách làm lồng đèn Kéo quân bằng giấy

Chuẩn bị dụng cụ

Để làm lồng đèn Kéo quân bằng giấy, bạn cần chuẩn bị các dụng cụ sau:

  • 3 – 4 tờ giấy bìa cứng.
  • 6 – 7 tờ giấy bìa màu hoặc trắng.
  • Keo dán.
  • Thước.
  • Kéo.
  • Dao cắt giấy.
  • Compa.
Dụng cụ làm đèn kéo quân
Dụng cụ bao gồm giấy làm đèn kéo quân, kéo, thước, keo dán và các vật dụng khác

Các bước làm lồng đèn Kéo quân bằng giấy

Sau đây là 5 bước làm lồng đèn Kéo quân bằng giấy:

  • Bước 1: Làm nóc lồng đèn

Để làm nóc lồng đèn, bạn hãy dùng tờ giấy bìa cứng cắt thành hình bát giác với độ dài mỗi cạnh là 9.5cm.

Cách làm nóc lồng đèn Kéo quân
Cách làm nóc lồng đèn Kéo quân
  • Bước 2: Làm giá để nến

Để làm giá để nến, bạn dùng 1 tờ bìa cứng với độ dài mỗi cạnh là 9.5cm. Tiếp đó, sử dụng compa để chấm một tâm ở giữa và cách đều mỗi hình tam giác phải bỏ đi một đoạn là 1.5cm. 

Cách làm giá để nến 
Cách làm giá để nến 
  • Bước 3: Làm vách bao bọc bên ngoài đèn

Bạn lấy tờ giấy bìa trắng A4, đo chiều rộng là 9.5cm và cắt nó ra. Nghĩa là, mỗi tờ giấy A4 sẽ được 2 vách. Sau đó, bạn cứ tiếp tục cắt cho đến khi được 8 vách. Tiếp theo, bạn sẽ khoét phần giữa vách vừa cắt ra. 

Cách làm vách bọc bên ngoài đèn Kéo quân
Cách làm vách bọc bên ngoài đèn Kéo quân
  • Bước 4: Cắt dán làm cửa sổ

Bạn dùng tờ giấy bìa trắng và đo kích thước sao cho vừa khít với phần cửa sổ mà bạn đã khoét trước đó. Tiếp đến, sử dụng keo dán để dán lại thành vách có ô cửa sổ màu trắng. Bạn làm tượng tự cho cả 8 vách để hoàn thành phần cửa sổ.

Cách làm cửa sổ lồng đèn Kéo quân
Cách làm cửa sổ lồng đèn Kéo quân
  • Bước 5: Gấp 8 vách cửa sổ

Bạn hãy gập mỗi đầu và cuối của từng vách vào khoảng 1cm. Tiếp tục thao tác tương tự cho những vách còn lại.

Cách gấp vách cửa sổ
Cách gấp vách cửa sổ
  • Bước 6: Dán các vách lại

Sau khi đã gấp vách cửa sổ, bạn hãy lấy keo dán và dán phần vừa gập 1cm vào nắp của lồng đèn Kéo quân (mỗi vách bạn sẽ dán vào mỗi cạnh của nắp). 

Cách dán các vách lại với nhau
Cách dán các vách lại với nhau

Tiếp đó, bạn lấy đầu còn lại của vách và dán vào phần bìa cứng của giá để nến. Sau đó, bạn cần cắt các thanh có chiều rộng khoảng 2 – 3 cm và chiều dài bằng với chiều dài của lồng đèn nhằm cố định các vách lại với nhau. 

Cách dán phần bìa cứng giá để nến
Cách dán phần bìa cứng giá để nến
  • Bước 7: Làm cánh cho quạt gió

Lấy tờ giấy bìa trắng, sử dụng compa để đo và cắt thành một hình tròn có kích thước nhỏ hơn so với của lồng đèn. Sử dụng bút chì để chia hình tròn này thành 8 – 16 hình tam giác nhỏ và đều nhau. 

Sau đó, dùng dao cắt giấy để cắt theo các đường kẻ của bút chì và cần chừa ra một khoảng cách tâm 1cm. Tiếp đến, bạn hãy gập đầu mỗi cánh quạt vào khoảng 0.5cm.

Cách làm cánh quạt cho quạt gió 
Cách làm cánh quạt cho quạt gió 

Tiếp theo, sử dụng một miếng bìa cứng và cắt nó thành hình tròn có đường kính bằng với đường kính của cánh quạt đã được gập đầu vào 0.5cm. Khoét 4 hình tam giác sao cho đặt vừa chúng vào cánh quạt và dùng keo dán cố định tâm cánh quạt với tâm hình tròn. 

Cách cố định cánh quạt
Cách cố định cánh quạt

Tiếp đến, dán một phần nhỏ của đoạn bạn đã gập 0.5cm vào thanh của hình tròn. Bạn cứ lặp lại quá trình này cho đến khi dán đủ số cánh quạt mà bạn có.

Cách dán cánh quạt
Cách dán cánh quạt
  • Bước 8: Cố định thanh trục vào quạt gió

Sau khi dán xong cánh quạt, bạn hãy đục một lỗ ở ngay tâm của cánh quạt và sử dụng một thanh trục có bánh răng nhằm cố định quạt lại. 

Cách gắn thanh trục vào quạt gió
Cách gắn thanh trục vào quạt gió
  • Bước 9: Trang trí quạt gió

Ở bước này, bạn có tự do sáng tạo và thể hiện sở thích của mình bằng cách trang trí lên quạt gió những hình thú, hình vật hoặc bất kỳ hình ảnh nào mà bạn thích. Bạn cần sử dụng keo dán để cố định các hình này lên quạt gió. Điều này giúp tránh tình trạng các hình trang trí rơi ra khi quạt gió xoay.

Trang trí quạt gió theo sở thích bản thân
Trang trí quạt gió theo sở thích bản thân
  • Bước 10: Cố định trục quay

Bạn hãy đục 2 lỗ ở 2 bên mép của nắp lồng đèn Kéo quân và quấn thanh sắt vào. 

Cách cố định trục quay
Cách cố định trục quay

Cuối cùng, nếu muốn đốt nến, bạn cần lấy cánh quạt ra và đặt 2 cây nến cố định 2 bên sao cho cân xứng nhất. Vậy là bạn vừa hoàn thành 10 bước làm lồng đèn Kéo quân bằng giấy rồi nhé!

Cách cố định 2 cây nến 2 bên
Cách cố định 2 cây nến 2 bên

Tham khảo thêm một số mẫu lồng đèn Kéo quân đẹp

Dưới đây là một số mẫu lồng đèn Kéo quân đẹp mắt mà bạn có thể tham khảo qua:

Lồng đèn Kéo quân ngộ nghĩnh, vui nhộn
Lồng đèn Kéo quân ngộ nghĩnh, vui nhộn
Lồng đèn Kéo quân làm bằng vải sang trọng
Lồng đèn Kéo quân làm bằng vải sang trọng
Lồng đèn Kéo quân làm bằng giấy kính 
Lồng đèn Kéo quân làm bằng giấy kính 
Lồng đèn Kéo quân hình con cá đẹp mắt
Lồng đèn Kéo quân hình con cá đẹp mắt

Bài viết vừa rồi không chỉ hướng dẫn làm đèn Kéo quân đơn giản mà còn bật mí cho bạn các cách làm đèn Kéo quân truyền thống và hiện đại với những hình ảnh bắt mắt, đầy ý nghĩa. Thông qua bài viết này, hy vọng rằng bạn sẽ làm thành công và tạo ra những chiếc đèn lồng Kéo quân đẹp mắt nhé!

Tags:
Rate this post
Chuyên viên tư vấn Dinh dưỡng Phạm Thị Huế đã có hơn 4 năm kinh nghiệm tư vấn online - offline; theo dõi dinh dưỡng - sức khỏe - thực phẩm cho mẹ và bé.

Phạm Thị Huế